Phát huy truyền thống hiếu học ở làng khoa bảng Thổ Hoàng

Hàng năm các dòng họ ở làng Thổ Hoàng Cả đều trao thưởng cho các con cháu có thành tích cao trong học tập

Kể từ khi nhà nước phong kiến mở khoa thi kén chọn người hiền tài ra giúp nước cho đến khoa thi cuối cùng, làng Thổ Hoàng đã có hàng trăm người đỗ cử nhân, tú tài ở các kỳ thi Hương, 12 người đỗ đại khoa và là một trong mười hai ngôi làng có nhiều người đỗ đạt cao nhất nước.

Tiêu biểu nhất trong các nhà khoa bảng của làng là cụ Nguyễn Trung Ngạn, mới 15 tuổi đã đỗ Hoàng giáp, vị Hoàng giáp đầu tiên của nền khoa cử Việt Nam. Từ đó cho đến nay, những người con của làng Thổ Hoàng Cả vẫn luôn giữ gìn những danh thơm đó để phấn đấu học tập.

Chị Nghiêm Thị Thuý - Cán bộ văn hoá thị trấn Ân Thi, huyện Ân Thi cho biết: "Phát huy truyền thống khoa bảng của thị trấn Ân Thi nói chung và của làng Thổ Hoàng nói riêng, các dòng họ không ngừng bảo ban, động viên con cháu cố gắng nỗ lực trong học tập. Thôn Thổ Hoàng là thôn có tỉ lệ học sinh đỗ đạt rất cao ở thị trấn Ân Thi."

Trong suốt quá trình phát triển phồn thịnh và lâu dài của làng Thổ Hoàng Cả, không thể phủ nhận vai trò của các dòng họ lớn có trên mảnh đất này. Một trong số đó là dòng họ Nguyễn Văn. Để duy trì truyền thống hiếu học, dòng họ đã xây dựng quỹ khuyến học, đến nay nguồn quỹ lên đến 50 triệu đồng. Theo đó, các cháu trong họ sẽ được khen thưởng thừ 100 - 200 nghìn đồng/ cháu, mỗi khi có thành tích đỗ đạt trong các kỳ thi huyện, tỉnh và đại học.

Những dịp tết đến xuân về, con cháu quây quần đông đủ lại là dịp để các cao niên cùng ngồi lại và đánh giá lại những thành tích học tập của dòng họ trong năm qua. Không chỉ quan tâm, thăm hỏi thường xuyên, những món quà động viên tinh thần dành cho những thế hệ tương lai của đất nước cũng đóng góp một phần không nhỏ khơi dậy niềm hăng say học tập của các em học sinh.

Ông Nguyễn Văn Đắp - Trưởng ban khuyến học Nguyễn Văn cho biết: "Khi có quỹ khuyến học, hàng năm chúng tôi tổ chức phát thưởng cho các em học sinh có thành tích cao trong học tập. Một số cháu thành đạt trở thành giáo sư, tiến sĩ, đem lại niềm vinh dự, tự hào cho cả dòng họ."

Em Đặng Thị Thu Trang, làng Thổ Hoàng Cả, thị trấn Ân Thi nói: "Đây là năm thứ 9 cháu được nhận phần thưởng của dòng họ. Những phần thưởng đó khích lệ cháu phải cố gắng hơn nữa để năm sau đạt thành tích cao hơn năm trước."

Cảnh cũ, người xưa giờ đã đổi thay nhiều, nhưng truyền thống hiếu học ở làng Thổ Hoàng Cả vẫn như mạch nguồn chảy mãi. Làng Thổ Hoàng Cả ngày nay là sự kết hợp hài hòa giữa nét cổ kính, yên bình với sự khang trang, sôi động thời hiện đại.

Và hơn hết, đây vẫn là một làng quê mà dân cư lấy sự học làm trọng. Công tác xây dựng dòng họ khuyến học, gia đình khuyến học đều được đưa vào hương ước. Đây được coi là nhiệm vụ của mỗi gia đình, dòng họ và cá nhân.

Ngọc Hảo